Sunday, April 7, 2024

ਨਾਗਣੀ - ਭਾਈ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ

 ਸ਼ਰਾਬੀ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਜ਼ਖਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ 'ਨਾਗਣੀ' ਕਿਸ ਨੇ ਬਣਾਈ ਸੀ?

ਭਾਈ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਆਪ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ-ਅੱਗੇ ਇਕ ਸ਼ਰਾਬ ਪਿਲਾ ਕੇ ਮਦਮਸਤ ਕੀਤਾ ਹਾਥੀ ਕਿਲੇ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਤੋੜਨ ਲਈ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਇਕੱਲੇ ਭਾਈ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖ਼ਾਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਰਛੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਤ੍ਰਿਵੈਣੀ' ਜਾਂ 'ਨਾਗਣੀ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਥੀ ਦੇ ਸਿਰ ਵਿਚ ਮਾਰੀ ਤਾਂ ਉਹ ਬਰਛੀ ਹਾਥੀ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਤਵੀਆਂ ਚੀਰ ਕੇ ਸਿਰ 'ਚ ਜਾ ਖੁੱਭੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਇਸ ਬਰਛੀ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਖਿੱਚਿਆ ਤਾਂ ਹਾਥੀ ਚਿੰਘਾੜਦਾ ਹੋਇਆ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਲਤਾੜਦਾ ਹੋਇਆ ਪਿਛਾਂਹ ਨੂੰ ਭੱਜ ਤੁਰਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।
ਇਹ 'ਨਾਗਣੀ' ਸਰਦਾਰ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਦੇ ਦਾਦਾ ਭਾਈ ਹਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿੰਡ 'ਸੁਰ ਸਿੰਘ' ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਭਾਈ ਹਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਖਾਲਸਾ ਫੌਜ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ ਅਤੇ ਫੌਜ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਆਦਿ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ।



ਦੇਗ਼ ਤੇਗ਼ ਫ਼ਤਿਹ - ਦੀਪ

 ਉਹ ਕੇਸਰੀ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ , ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਧਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ , ਉਹ ਖਾੜਕੂ ਸਿੰਘਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਗਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਲੋਈ ਪਾ ਕੇ ਮੋਢੇ ਉੱਤੋਂ ਦੀ ਸੁੱਟਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ , ਉਹਦੇ ਮੁਖ ਉਤਲਾ ਨੂਰ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਗੂੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ , ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਚਮਕ , ਸੀਨੇ 'ਚ ਦਰਦ ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਅਲੌਕਿਕ ਨੂਰ ਸੀ ,

ਉਹ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਉਹਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਇਬਾਰਤ ਹੁੰਦੀ ।
ਕਿਸਾਨ ਲੀਡਰਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਬਿੱਲਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਉਹੋ ਪੁਰਾਣੇ ਸਟੈਲ ਅਨੁਸਾਰ ਰੇਲ - ਪਟੜੀਆਂ ਮੱਲ ਲਈਆਂ , ਫੇਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਬੰਬਿਉਂ ਆਇਆ ਤੇ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜਕੇ ਬਾਡਰ ਤੇ ਲੈ ਗਿਆ , ਜਦੋਂ ਉਹਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਿੰਗਰੇ ਢਾਹੁਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਪਰਨੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਲੜ ਲਾਇਆਂ ਤਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਟਰੈਕਟਰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵੱਲ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ , ਉਹਨੇ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਕੌਮ ਖਿਲਾਫ ਬਿਰਤਾਂਤ ਘੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਤੱਥਾਂ - ਦਲੀਲਾਂ ਨਾਲ ਤੋੜੇ ।
ਉਸ ਤੇ ਤੁਹਮਤਾਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਗਈਆਂ , ਉਹ ਨਿੱਖਰਦਾ ਗਿਆ , ਉਸਨੂੰ ਦਬਾਇਆ ਗਿਆ , ਉਹ ਉੱਭਰਦਾ ਗਿਆ , ਉਸਨੇ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਲੜਾਈ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕੀ ਨਸਲ ਦੀ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਡੀਕੋਡ ਕਰਕੇ ਘਰ - ਘਰ ਪਹੁੰਚਾਇਆ , ਕਰੋੜਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ ਟੈਂਟਾਂ 'ਚ ਸੌਣ ਦੀ , ਡਾਇਨਿੰਗ ਟੇਬਲਾਂ ਤੇ ਬਹਿ ਕੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਬਹਿ ਹੱਥ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਰੱਖ ਉੱਤੇ ਦਾਲ ਪਵਾ ਕੇ ਸਿਆਲੀ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ 'ਨਿਊ ਵਰਲਡ ਔਡਰ' ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ , ਕਦੇ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਲਦੀ ਚਿਖਾ ਤੇ ਖਲ੍ਹੋ ਕੇ ਮੁੰਡੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਦਾਨ ਮੰਗਣ , ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨੀ ਪਈ ਹੋਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਮਰਜੀਵੜੇ ਦੀ ਰਾਖ ਝੋਲੀਆਂ 'ਚ ਪਾ ਕੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ।
ਉਹ ਦੀਪ ਸੀ ਤੇ 'ਦੀਪ' ਹੈ , ਦੀਪ ਕਦੇ ਬੁਝਦੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ , ਦੀਪ ਉਦੋਂ ਵੀ ਬਲਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਲੱਥ ਜਾਣ , ਚੰਦਰਮਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਉਹਲੇ ਹੋ ਜਾਣ , ਸ਼ਹੀਦ ਜਿਸ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਸੁਆਸਾਂ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਤਿਆਗਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਉਹਦਾ ਅਸਲੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ , ਰਹਿੰਦੀ ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਲੋਕਾਈ ਉਸਦੇ ਕੌਮ ਪ੍ਰਤਿ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਅਕੀਦੇ ਪੜ੍ਹਦੀ ਰਹੇਗੀ , "ਪੰਥ ਕੀ ਜੀਤ" ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਝੁਲਾਉਂਦੇ ਦਾ ਉਹਦਾ ਨੂਰਾਨੀ ਤੇ ਸਾਊ ਮੁਖੜਾ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਘੁੰਮਦਾ ਰਹੇਗਾ ਤੇ "ਦੀਪ" ਸਦਾ ਜਗਦਾ ਰਹੇਗਾ...!!!!!
"ਦੇਗ਼ ਤੇਗ਼ ਫ਼ਤਿਹ"