ਗਤੀ ਤਾਂ ਸਿਰ ਨਾਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ
ਏਮਨਾਬਾਦ ਦੀ ਵੱਡੀ ਹਵੇਲੀ ਵਿੱਚ ਬੜਾ ਇਕੱਠ ਸੀ... ਲੋਕ ਮੂੰਹ ਜੋੜ ਜੋੜ ਕੇ ਗੁਟਰਗੂੰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ...” ਅੱਤ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅੰਤ ਹੋਣਾ ਈ ਸੀ....ਸਿਖੜਿਆਂ ਨਾਲ ਪੰਗਾ ਲੈਣਾ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਇਹੀ ਦਾਖੂ ਦਾਣਾ ਮਿਲਣਾ ਸੀ.... ਜਦੋਂ ਦੇ ਯਾਹੀਆ ਖ਼ਾਂ ਤੇ ਹੱਯਾਤ ਉੱਲਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜ ਰਹੇ ਨੇ ... ਸਿੱਖੜੇ ਜ਼ੋਰ ਫੜਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਆ...।”
ਏਨੇ ਨੂੰ ਇਕ ਬੱਘੀ ਆਈ... ਅੱਗੇ ਬਰਛਿਆਂ ਵਾਲੇ ਸਿਪਾਹੀ ਸਨ.. ਬੱਘੀ ਡਿਉਢੀ ਵਿੱਚ ਰੁੱਕੀ ਤਾਂ ਏਮਨਾਬਾਦ ਦੇ ਫ਼ੌਜਦਾਰ ਜਸਪਤ ਰਾਏ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਰਭਜ ਰਾਏ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਬੱਘੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸਿਰ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਤੋਂ ਚਾਦਰ ਚੁੱਕੀ ਤਾਂ ਧਾਹਾਂ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ,” ਹਾਏ ਲੋਕੋ ... ਮੈਂ ਲੁੱਟੀ ਗਈ..ਬੜਾ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ ਪਰ ਮੇਰੀ ਇਕ ਨਾ ਮੰਨਿਆ.... ਵਾਸਤੇ ਪਾਏ ਸੀ ਕਿ ਚੜਤੂ (ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ) ਦੀ ਪੱਤਰੀ ਪੜ੍ਹ ਲਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੈਰ ਨਹੀਂ... ਉਹ ਤਾਂ ਰੋੜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੇ ਲੰਗਰ ਖਾਣ ਆਏ ਸੀ ...ਹਾਏ ਰਾਣਿਆਂ ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਸੁੱਤੇ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਮੁੱਛ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਾ ਸੀ...”